Wat is Wabi Sabi?

We volgen geen trends, het allerliefst fietsen we tegen tendensen in. Daar waar ons leven beheerst werd door hectiek, je best doen voor je toekomst en het streven naar perfectie onder het mom ‘alles kan beter’ beseften we niet eens dat de trein van het leven maar door boldert zonder te leven in het moment.

Als ik hieraan terugdenk dan zie ik het bekende plaatje voor me van de ezel die maar blijft lopen richting de bungelende wortel die zijn baas, zittend op de kar die de ezel trekt, hem met een hengel voorhoudt. Er gebeurde iets heftigs dat ons leven op de kop zette.

Wabi Sabi diende zich aan, nestelde zich in en bleef. Mede door de voettocht van 1150 km van Lourdes over de Pyreneeën naar Santiago de Compostella en nog verder naar Finestère hebben we een interne verandering ondergaan. Je kijkt vanuit een ander perspectief en door de enorme dagelijkse uitdaging van 35 km lopen bepakt met een 12 kilo zware rugzak, leef je ineens in het moment. Dat leven in het nu zorgde voor bewustwording. We waardeerden de dingen zoals ze zijn. Zagen de schoonheid in alle aspecten en dat maakte alles uniek. Dit is ook wat Wabi Sabi is, het aanvaarden van de verandering, de imperfecties en de onvolmaaktheden.

Het accepteren van het nu, leerde ons het imperfecte en de onvolmaaktheden te waarderen. Dat gaf ons rust, kracht en dankbaarheid. Fascinerend dat uiteindelijk alles met elkaar verbonden is. Die holistische manier van benaderen houden we vast en sinds dien trekt |Wabi Sabi zijn spoor door alle momenten, door alles wat we doen, denken en creëren.

Waar komt het streven van perfectie vandaan?

Als we vroeger iets kochten in keramiek waren dat meestal producten die in serie zijn gemaakt, we vonden dat alles bij elkaar moest passen, dat alles perfect moest zijn, met de gedachten dat een defect iets is dat het product gaat devalueren. Was dit omdat we zo zijn opgevoed? Was dit zo omdat de opmars van industrialisatie ons dit wilde doen geloven?

We kochten ooit twee handgemaakte theebekers op een keramiekmarkt. De een was iets groter dan de ander, de decoratie was divers van elkaar, de vinger die tijdens het draaien zijn spoor groeft in de beker was bij de ene beker genuanceerder dan bij de andere. De bekers lagen geweldig in de hand, aantrekkelijk door de unieke uitstraling en we werden meteen verliefd. Na het gebruik van deze bekers willen we enkel nog weten van ambachtelijke gemaakt keramiek, waarbij de passie zo hoog opliep dat we eindigen met zelf het ambacht leren en uitvoeren. We hebben van het vervaardigen van keramiek onze levensstijl gemaakt.

We maken de meest uiteenlopende producten, soms werken we in serie en streven dan naar een zo groot mogelijke maatvastheid, maar we zullen nooit kosten wat kost perfecte voorwerpen maken van keramiek. We streven ernaar om stap voor stap los te laten wat de industrie als stempel op keramiek gezet heeft. We geloven dat stukken die ambachtelijk zijn gemaakt uniek zijn, een stukje ziel dragen van de maker en een verhaal vertellen.

Hoe is Wabi Sabi gerelateerd tot de keramiek?

Het is een filosofie die over de esthetiek gaat waar men objecten leert waarderen die handgemaakt zijn. De uniekheid is best te herkennen door de onregelmatigheden van vorm en ongelijk in het glazuur. Kleine scheuren en beschadigingen mogen zichtbaar zijn. Een vorm van perverse schoonheid in een bijna opzettelijke onvolmaaktheid. Het is als een momentopname van de gemoedstoestand van de keramist, een handtekening die steeds weer anders is als die wordt gezet.

Als “Wabi” verwijst naar de schoonheid die we tegenkomen in de asymmetrische en evenwichtige dingen, wijst “Sabi” naar de schoonheid van veroudering, het toelaten van de vergankelijkheid van het leven met het verstrijken van de tijd. Wie zijn wij om dingen af te wijzen of het verstrijken van de tijd tegen te werken?

Het toppunt van Wabi sabi in de keramiek is de Kintsugi, dit is de Japanse kunst om gebroken keramiek of porselein weer te repareren, hierbij wordt zelfs goud gebruikt om de naden dicht te ‘solderen’. Door het idee van imperfectie te omarmen wordt hier een stuk verheven tot kunst. Het gerepareerde object wordt waardevoller dan het object voordat het in stukken viel.

Bekende quotes over Wabi Sabi

Ten slotte Andrew Juniper zei ooit: als een object of uitdrukking in ons een gevoel van serene melancholie en een spirituele vurigheid kan veroorzaken, dan kan van dat object worden gezegd dat het Wabi Sabi is. Of als Richard R. Powell samenvatte: "Wabi Sabi voedt alles wat authentiek is door drie simpele waarheden te aanvaarden: niets is duurzaam, niets is af, niets is perfect". Wat Wabi Sabi ook vertegenwoordigt, het is een kostbare schat aan wijsheid die rust, harmonie, schoonheid, dankbaarheid en imperfectie waardeert, en die de veerkracht van mensen kan versterken tegenover de hang naar materialisme. Het beweegt de mensen zachtjes richting bewustwording, naar ontspanning, naar het vertragen, een stap terug te doen uit de hectische moderne wereld en om plezier en dankbaarheid te beleven in alles wat men doet.